Na Śląsku szykują się na miliardy z Unii Europejskiej. „Środki chcemy przeznaczyć na dalszy zrównoważony rozwój całego regionu” – zapowiada marszałek Jakub Chełstowski. Dzisiaj wspólnie z wojewodą śląskim Jarosławem Wieczorkiem przekonywał, że pieniądze, które trafią do Polski – a chodzi o około 770 mld zł – to ogromna szansa dla regionu.
„Dzięki sukcesowi negocjacyjnemu premiera Mateusza Morawieckiego w 2020 r., Polska może otrzymać największe w historii Unii Europejskiej środki finansowe – ok. 770 mld zł. Z pieniędzy tych będzie mogło skorzystać także Województwo Śląskie. Środki chcemy przeznaczyć na dalszy zrównoważony rozwój całego regionu m.in. na zieloną i cyfrową transformację regionu, w tym innowacje, przedsiębiorczość, gospodarkę niskoemisyjną, zrównoważony transport, a także wsparcie edukacji, rynku pracy czy szeroko rozumianych usług społecznych” – podkreśla marszałek województwa śląskiego Jakub Chełstowski.
Zapytany przez nas o kwoty, marszałek podkreśla, że w tylko samej poprzedniej perspektywie finansowej jeżeli chodzi o Regionalny Program Operacyjny, województwo miało do dyspozycji 15 mld zł.
„W perspektywie, która nadchodzi czyli 2021-2027 czyli polityka spójności, Fundusz Sprawiedliwej Transformacji to mówimy o kwocie na dzień dobry około 5 mld euro, co w przeliczeniu daje 22 mld zł, które na poziomie regionalnym będą zarządzane” – tłumaczy Chełstowski. Do tego dochodzą jeszcze środki dysponowane przez rząd dla Jednostek Samorządu Terytorialnego, gdzie będzie można uzyskać nawet 100 procent pokrycia kosztów inwestycji.
„To jest dla samorządowca bardzo łatwy pieniądz” – podkreślał marszałek.
Jak zaznaczył wojewoda śląski, Jarosław Wieczorek pierwsze pieniądze mogą się pojawić w regionie już na początku czerwca. Po ratyfikacji przez parlament. Na co konkretnie mogą liczyć mieszkańcy?
„Jeżeli będzie nowe przedszkole, nowa ulica, tabor elektryczny, czyste powietrze to już jest namacalny dowód bezpieczeństwa zdrowia, jakości funkcjonowania” – mówił Jarosław Wieczorek.
Na środki z nowej perspektywy liczą samorządy – w tym ten katowicki, który ma nadzieję na wsparcie planów inwestycyjnych miasta.
„Żeby chociażby zająć się takimi tematami jak tereny poprzemysłowe po kopalni Wieczorek, to takie dość duże zamierzenie inwestycyjne, z którym zamierzamy się zmierzyć” – mówi Mariusz Skiba, wiceprezydent Katowic. Tam ma powstać hub technologiczno-gameingowy. Miasto myśli też nad projektami transportowymi, a także poprawie powietrza na terenie Katowic.
Dzięki unijnym pieniądzom w naszym regionie udało się do tej pory zrealizować m.in. na budowę wielu istotnych dla regionu odcinków tras drogowych, jak np. trasy N-S łączącej DTŚ z autostradą A4, stworzenie węzłów przesiadkowych w wielu miastach – m.in. w Katowicach, Pszczynie i Wiśle, czy projektów wspierających rozwój edukacji ekologicznej wśród młodzieży i dorosłych, czego najlepszym przykładem jest powstanie Centrum Edukacji Ekologicznej w Katowicach-Murckach.
O tym, czy 770 mld zł trafi do Polski – w tym do naszego regionu – zdecyduje polski parlament. Do tej pory na przestrzeni lat uchwalanie ustaw dotyczących zasobów własnych odbywało się zawsze niemal jednomyślnie. Kwestie unijnych pieniędzy dla Polski były wyjęte z bieżącego sporu politycznego. Miejmy nadzieję, że będzie tak i tym razem. To bardzo ważne, bo dzięki środkom możemy inwestować m.in. w rozwój rolnictwa infrastrukturę, cyfryzację, środowisko, edukację, zdrowie i nowe miejsca pracy. Co to oznacza w praktyce? Chodzi np. o termomodernizację szkół, nowe autobusy i tramwaje, obwodnice i ścieżki rowerowe, place zabaw, więcej miejsc w żłobkach, działania na rzecz czystego powietrza, dopłaty bezpośrednie dla rolników czy rozwój sektora przetwórczego.
Korzyści dla obywateli – zobacz, co już udało się zrobić dla naszego regionu.
Środki z UE są impulsem rozwojowym dla wszystkich regionów w Polsce. W perspektywie 2014-2020 do województwa śląskiego trafiło prawie 3,5 mld euro w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego. Była to największa alokacja na RPO w Polsce. Również w nowej perspektywie województwo śląskie będzie zarządzało największą pulą regionalną. W ramach nowej perspektywy finansowej 2021-27 dla województwa śląskiego planowana jest kwota ok 4,5 mld euro z 3 funduszy (EFRR, EFS, FST).
Korzyści ze środków europejskich są bardzo realne. Pieniądze przeznaczamy na budowę dróg i autostrad, modernizację kolei, rozbudowę infrastruktury ochrony środowiska i energetycznej, dopłaty bezpośrednie dla rolników, wsparcie dla parków technologicznych i laboratoriów naukowych, rozwój infrastruktury społecznej, służby zdrowia, szkół, ośrodków naukowych i uczelni oraz kultury, sportu, rekreacji i turystyki.
Dzięki środkom już teraz udało się zrealizować potrzebne inwestycje i projekty. Wśród nich są:
- Stacja Biblioteka – rewitalizacja zabytkowego gmachu dworca kolejowego w Rudzie Śląskiej, który poza swoją pierwotną funkcją służy mieszkańcom i podróżnym również jako wypożyczalnia książek;
- Żabie Doły – uporządkowanie ruchu turystycznego na terenie zespołu przyrodniczo-krajobrazowego w Bytomiu celem ochrony przyrody i bioróżnorodności oraz pełnienia funkcji edukacyjno-wypoczynkowej dla mieszkańców i przyjezdnych;
- Zakup 22 autobusów elektrycznych wraz z systemem inteligentnego zarządzania flotą, a także budowa centralnej i rozproszonych stacji ładowania na terenie miasta Jaworzno.
Natomiast w kolejnych latach planowana jest realizacja takich działań jak m.in.:
- pakiet projektów na rzecz wzmocnienia potencjału śląskich parków technologicznych w obszarach regionalnych inteligentnych specjalizacji, służący agregacji i wsparciu firm o wysokim potencjale technologicznym,
- kompleksowe działania w Parku Śląskim pod wspólną nazwą „EkoPark-Zielona Perła Śląska”, obejmujące m.in. ścieżki dydaktyczne i centrum edukacji ekologicznej, rewitalizację przestrzeni i obiektów, inwestycje w ścieżki rowerowe, czy wykorzystanie odnawialnych źródeł energii,
- przedsięwzięcie „Dzielnica Nowych Technologii w Katowicach”, na rzecz utworzenia Katowickiego Hubu Gamingowo-Technologicznego na terenach postindustrialnych (wyłączonej z produkcji kopalni „Wieczorek” w Katowicach) w ramach którego powstanie m.in. kompleks biurowo-edukacyjno-technologiczny i tereny rekreacyjne.
770 mld zł dla Polski w ramach środków z UE.
W ramach unijnego budżetu nasz kraj może liczyć na bezzwrotne środki z Wieloletnich Ram Finansowych (klasyczny budżet UE), ale także z pieniędzy przeznaczonych na Fundusz Odbudowy.
W oparciu o ten fundusz rząd opracowuje Krajowy Plan Odbudowy. Ma on wzmocnić naszą gospodarkę i pozwolić szybciej wyjść z kryzysu wywołanego przez COVID-19. Unijne środki zostaną przeznaczone na najważniejsze obszary, takie jak: zdrowie, energia i środowisko, rolnictwo, gospodarka i przedsiębiorcy, cyfryzacja, infrastruktura, transport, innowacje, społeczeństwo czy spójność terytorialna.
