Wody Polskie otrzymają ponad 246 mln zł dofinansowania z programu FEnIKS na modernizację obwałowań Wisły, Gostynki i Mlecznej na terenie Tychów oraz powiatu bieruńsko-lędzińskiego. Wartość całego projektu przekracza 300 mln zł, a jego realizacja potrwa do 2029 roku.
„Modernizacja obwałowań rzek Wisły, Gostynki i Mlecznej to projekt o strategicznym znaczeniu – dla mieszkańców, dla przemysłu i dla środowiska – mówi Mateusz Balcerowicz, prezes Wód Polskich.
Dofinansowanie przyznano w ramach Programu Fundusze Europejskie na Infrastrukturę, Klimat, Środowisko 2021–2027 (FEnIKS), z priorytetu dotyczącego adaptacji do zmian klimatu i zapobiegania katastrofom. Beneficjentem jest Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Gliwicach, który odpowiada za opracowanie i realizację projektu. Środki w wysokości ponad 246 mln zł pochodzą z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, natomiast całkowita wartość inwestycji to około 307 mln zł.
Projekt zakłada modernizację 25 kilometrów wałów przeciwpowodziowych w Tychach oraz w gminach powiatu bieruńsko-lędzińskiego. Celem prac jest zwiększenie bezpieczeństwa hydrologicznego całego regionu – w tym terenów mieszkalnych, przemysłowych i rolnych – poprzez wzmocnienie i uszczelnienie istniejących konstrukcji ochronnych. Modernizacja obejmie wały wzdłuż Wisły, Gostynki, Mlecznej i Pszczynki.
Inwestycja ma charakter ponadregionalny, ponieważ część obwałowań przebiega wzdłuż granicy województw śląskiego i małopolskiego. W efekcie projekt obejmie obszary po obu stronach granicy, co zwiększy skuteczność całego systemu ochrony przeciwpowodziowej.
Zadaniem modernizacji jest nie tylko poprawa bezpieczeństwa mieszkańców, ale też zapobieganie skutkom ewentualnych przerwań wałów, które mogłyby doprowadzić do zalania zakładów przemysłowych i oczyszczalni ścieków. Tego rodzaju zdarzenia niosą poważne ryzyko skażenia wód powierzchniowych, a w konsekwencji mogłyby spowodować katastrofę ekologiczną w regionie.
Całe przedsięwzięcie wpisuje się w szerszy system zabezpieczeń Górnej Wisły. Projekt został zaplanowany w taki sposób, by nie ingerować w koryta rzek i nie naruszać ich naturalnego przebiegu. Dzięki temu inwestycja będzie mieć pozytywny wpływ zarówno na bezpieczeństwo, jak i na środowisko naturalne.
W ramach projektu przewidziano cztery główne zadania inwestycyjne:
1. Modernizacja wałów w Bieruniu-Czarnuchowicach
Pierwszy etap dotyczy modernizacji i nadbudowy 3,31 km lewostronnego obwałowania rzeki Wisły na terenie Bierunia, w rejonie Czarnuchowic. Odcinek obejmie fragment od ujścia Przemszy do mostu na ul. Warszawskiej (DK44). Prace obejmą przebudowę przepustów wałowych, wykonanie nowych zjazdów i przejazdów wałowych oraz uszczelnienie korpusu wału na wybranych odcinkach.
2. Przebudowa wałów Wisły i Pszczynki
Drugie zadanie obejmuje modernizację 3,17 km obwałowań, w tym lewego wału Wisły i Pszczynki. Prace obejmą m.in. wymianę trzech przepustów wałowych, wzmocnienie konstrukcji z użyciem bentomaty, a także budowę 11 nowych zjazdów wałowych – zarówno ogólnodostępnych, jak i technologicznych.
3. Odbudowa i przebudowa wałów rzeki Mlecznej
W ramach trzeciego etapu zaplanowano odbudowę i przebudowę obustronnych wałów przeciwpowodziowych rzeki Mlecznej w Bieruniu Starym, na odcinku od mostu kolejowego przy ul. Chemików do mostu na ul. Turyńskiej. Łączna długość tego fragmentu wynosi około 4,9 km. Prace obejmą przebudowę przepustów, wylotów oraz sieci technicznych kolidujących z nowym korpusem wału.
4. Przebudowa i odbudowa wałów rzeki Gostynki
Największe zadanie inwestycyjne obejmuje modernizację 13,67 km obustronnych wałów przeciwpowodziowych Gostynki. Zostaną one rozebrane i wykonane na nowo, zgodnie z wymaganiami III klasy budowli hydrotechnicznych. Przewidziano także budowę przepustów wodnych, dróg technologicznych oraz rowów opaskowych.
Realizacja projektu potrwa do końca 2029 roku. W tym czasie wykonawcy mają zmodernizować całe obwałowania, dostosowując je do obecnych norm technicznych i środowiskowych. Po zakończeniu inwestycji region ma zyskać znacznie wyższy poziom ochrony przed powodzią, a ryzyko zalania terenów mieszkalnych i przemysłowych zostanie zredukowane do minimum.
